İlin Adı: DİYARBAKIR - (Diyarbakır ilinin 17 adet ilçesi vardır.)
Diyarbakır İlçeleri: Bağlar, Bismil, Çermik, Çınar, Çüngüş, Dicle, Eğil, Ergani, Hani, Hazro, Kayapınar, Kocaköy, Kulp, Lice, Silvan, Sur ve Yenişehir’dir.
Diyarbakır Plaka Kodu: 21
Diyarbakır Telefon Alan Kodu: 412
Diyarbakır Nüfusu: 1.732.396
Diyarbakır Bölgesi: Güneydoğu Anadolu
Diyarbakır, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan, dünyanın da en eski tarihi şehirlerindendir. Geçmişten günümüze gelen düz damlı evleri ile yöre mimarisinin görüldüğü Diyarbakır, uzun surları ve şarkılara konu olmuş Malabadi Köprüsüyle görülmesi gereken bir ildir.
Dicle kıyısında olmasıyla ticaret ve kültür merkezi yaparken birbirinden farklı birçok dini sosyal gruba merkezlik de yapmıştır. Karpuzu ve surlarıyla meşhurdur.
Diyarbakır Tarihi
Diyarbakır Şehrin Adı Nereden Geliyor?
Diyarbakır bölgesinin en eski adı Asur kaynaklarında “Amid” olarak geçmektedir.
Arabistan’dan gelen Bekr Kabilesi Dicle civarına yerleştiler. Bölgeye “Bekirlerin Diyarı” anlamına gelen Diyar-ı Bekr adı verilmiş. Daha sonra zamanla bu isim Diyarbekir olarak söylenip kullanılmaya başlanmıştır. Cumhuriyet döneminde ise; 1937 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla “Diyarbakır” olarak değiştirilip kullanılmıştır.
Diyarbakır'ın Tarihi
Diyarbakır, Ergani yolu üzerindeki Hacılar Tepesi ile Erganinin Hilar Köyündeki Çayönü Hüyüğü İslamiyetten önce VI.bin yılın ortalarından sonra yerleşim merkezi olmuştur. İslamiyetten sonra 3500 yıllarında Hurrilerce istila edilen bölge, Lugal-zaggizi tarafından Sümer-Akad İmparatorluğu’na bağlanmıştır.
Hitit egemenliği çok sürmemiş ve yöre Asurların eline geçmiş; daha sonra Aramilerden Bit-Zamani Krallığı Başkent Amidi (Diyarbakır) olmak üzere bölgede egemenlik kurmuştur. Bu egemenliği; sırasyla Medler, İranlılar, Makedonya, Selevkoslar, Partlar ve Romalılar izlemişlerir.
İlk İslam fetihleri sırasında da Müslümanlara geçmiş, 863’de Bizans bu bölgeye kadar gelerek çevreyi yağmalamıştır. Bölgeye Türk akınları 1042’de ve Sultan Tuğrul Bey dönemindedir.
Daha sonra İlhanlılar ve Akkoyunluların yönetimine geçen Diyarbakır, 1515 yılında Osmanlı Devleti topraklarına katılmıştır. Cumhuriyet Döneminde, Diyarbakır 1923 yılında il olmuştur.
Diyarbakır'ın Coğrafyası
Diyarbakır, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alır. Kuzeyinde Bingöl ve Elazığ, doğusunda Batman, güneyinde Mardin, batısında Adıyaman ve Malatya, güneybatısında Şanlıurfa illeri bulunmaktadır. Diyarbakır’ın yüzölçümü: 1.516.200,00 kilometrekare ve denizden yüksekliği 650 metredir.
İl toprakları, çevresi oldukça yüksek dağlarla çevrili, ortası hafifçe çukurlaşmış bir havza durumundadır. Diyarbakır havası denilen ve yükseltisi 500-800 metre olan bu çanak biçimi havzayı kuzeyden Güneydoğu Toroslar kuşatır. Güneybatısında ise Karacadağ ve güneyde Mardin eşiği yükselmektedir. Topraklarının yüzde 37 si dağlar, yüzde 30’u ovalar, yüzde 32’si de platolarla kaplıdır. Anduk Dağı, Berbihif Dağı, Şeryekşan Dağı ve Beklik tepe ilin önemli dağlarındandır.
Dicle Irmağı, Batman Çayı, Ambar Çayı ve Sinek Çayı akarsuları; Karakaya, Devegeçidi baraj gölleri ve Ortaviran Göleti ile gölleri arasında yer almaktadır.
Diyarbakır İklimi
Kara iklimi egemendir. Yazları çok sıcak geçer, kış soğukları Doğu Anadolu'nda olduğu kadar şiddetli geçmiyor. Kuzey yönünden esen rüzgarlar bütün bölgeyi etkisi altına alırlar.
Diyarbakır'ın Ekonomisi
İlin ekonomisi tarım ve hayvancılığa daha çok tarıma dayanmaktadır. Tahıl başta olmak üzere buğday, arpa, darı, pirinç, mercimek, baklagiller, saf pamuk, tütün, susam ve keten tohumu da yetişmektedir. Son yıllarda sebze ve meyvecilik de gelişmektedir. Salatalık, domates, patlıcan, biber, fasulye, kabak ve taze soğan yetiştirilmektedir. Diyarbakır karpuzu ve kavunu iri olmasıyla birlikte çok lezzetlidir.
Türkiye’nin en zengin petrol yataklarından biri Diyarbakır’ın Bismil ilçesi sınırları içinde yer alıyor.
Diyarbakır Ulaşım
Diyarbakır Karayolu Ulaşımı:
Diyarbakır'dan Türkiye'nin her yerine otobüs ile yolculuk mümkündür. Diyarbakır Otogarı şehir merkezine 4 km uzaklıktadır.
Diyarbakır Otogarı Telefon Numarası: 0412 222 15 50
Diyarbakır Havayolu Ulaşımı:
Sivil-askeri havalimanı olan Diyarbakır Havaalanı il merkezine 6 km uzaklıkta yer alıyor.
Diyarbakır Havaalanı Telefon Numaraları: 0412 233 27 19(4 Hat) - 0 412 233 23 82 (2 Hat)
Diyarbakır Demiryolu Ulaşımı:
Diyarbakır Tren İstasyonu adında bir gar bulunmaktadır. Fırat Ekspres'i Diyarbakır Tren İstasyonu'nda durmaktadır.
Diyarbakır Tren İstasyonu Telefon Numarası: 0412 226 63 53 (Çalışma Saatleri: 06.30 - 18.15)
Sponsorlu Bağlantılar
Diyarbakır Gezilecek Yerler
Diyarbakır, tarih boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış bir kent olmuştur. Köklü bir geçmişi bulunan, Mezopotamya ile Anadolu’nun geçiş bölgesinde yer almaktadır. 9 bin yıldır yaşamın sürdüğü tarih kokan bu şehirde görülüp gezilecek yerler oldukça fazladır.
Diyarbakır Tarihi Yerler
Diyarbakır Surları: Yapım tarihi tam olarak bilinmemesiyle ilin simgesi niteliğindedir. Dikkat çeken özelliği de Çin Seddi’nden sonra Dünya’nın en uzun suru olmasıdır.
Malabadi Köprüsü: Batman çayı üzerinde yer alan köprü şarkılara da konu olmuştur.
On Gözlü Köprü: Silvan Köprüsü, Mervani Köprüsü ve Dicle Köprüsü isimleriyle de anılıyor.
Cemil Paşa Konağı: Haremlik ve selamlık bölümlerinin olduğu halka açık bir yerdir.
Hevsel Bahçeleri: Mezopotamya’nın bilinen en eski tahıl ambarı olduğu bilinmektedir. Yörenin kuş cenneti olan Hevsel’de 180’den fazla kuş türü bulunduğundan dolayı 2015 Yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası ilan edilmiştir.
Ulu Cami: Anadolu’nun ve Dünya’nın en eski camilerinin arasında yer almaktadır.
Hasan Paşa Hanı: Kahvaltı yapmak isterseniz konum açışından gayet uygun bir yerdir.
Gazi Köşkü: Asıl adı Semanoğlu Köşkü, 15. yüzyıl Akkoyunlular tarafından yaptırılmıştır. Savaştan sonra belediye tarafından satın alınıp Gazi Köşkü adıyla Atatürk’e armağan edilmiş.
Diyarbakır Arkeoloji Müzesi: Müze bölgede gerçekleştirilen kazılar sonucu çıkan birçok tarihi eserlerin sergilendiği zengin bir koleksiyona sahip olduğu müzedir.
Mar Petyum Keldani Kilisesi: Mimarisi ile dikkat çeken yerlerden bir tanesidir.
Sülüklü Han: Açık hava kahvesi olarak kullanılıyor.
Meryem Ana Kilisesi: 3. Yüzyıldan bu yana hala ibadete açıktır.
Surp Giragos Ermeni Ortodoks Kilisesi: İbadet edilen bir yerdir.
Mesudiye Medresesi: Anadolu’nun ilk üniversitesidir.
Behram Paşa Camii: Mimar Sinan eserlerindendir. Çok süslü minberi ile ünlüdür.
Ziya Gökalp-Ahmed Arif-Cahit Sıtkı Tarancı Müzeleri: Edebiyata ve şiir severlerin ziyaret ettiği müzedir.
4 Ayaklı Minare: Dört sütun üzerine inşa ettirilmiş bir anıttır.
Dicle Nehri: Şehrin doğal güzelliklerinin görüldüğü eşsiz bir yerdir.
Çayönü: Kazılarında taş temelli kerpiç binaların ilk örneklerine rastlanmış.
Diyarbakır Şenlik ve Festivalleri
Diyarbakır Kültür Ve Karpuz Festivali: Diyarbakır - Bağlar ilçesinde her yıl
tahmini 18 - 22 Eylül tarihlerinde düzenlenmektedir.
Uluslararası Doğaçlama Tiyatro Festivali: Diyarbakır - Yenişehir ilçesinde her
yıl tahmini 10 - 17 Şubat tarihlerinde düzenlenmektedir.
Stem Festivali: Her yıl Fen, teknoloji, mühendislik ve matemetik üzerine
düzenlenen festival her yıl 12 Nisan tarihinde Diyarbakır Kent Meydanında
düzenlenmektedir.
Orhan Asena Yerli Oyunlar Tiyatro Festivali: Her yıl Diyarbakır - Yenişe
ilçesinde 31 Mart - 12 Nisan tarihleri arasında düzenlenmektedir.
Diyarbakır Müzik Festivali: Her yıl Diyarbakır il merkezinde 07 - 08 Haziran
tarihleri arasında düzenlenmektedir.
Diyarbakır'da Ne Yenir?
Yetiştirdiği büyük karpuzu ile tanınan Diyarbakır, ticaret yolları üzerinde olmasıyla yemek kültürü açısından da oldukça zengindir. Özellikle Diyarbakır ilinin de kendine has etli yemekleri bu yöreden çıkmaktadır.
Diyarbakır Yöresel Yemekleri şunlardır;
Patlıcan Meftunesi,
Kabak Meftunesi,
Kenger Meftunesi,
Etli eşkili dolma (Sumaklı),
Etsiz zeytinyağlı dolma,
Kibe mumbar,
Kelle paça,
Bulgur Pilavı,
Belluh,
Cartlak kebabı
İçli Köfte,
Lapa,
Hıllorik,
Pıçık,
Sığma (sıkma),
Duvaklı Pilav,
Kibe Kudur,
Keşkek,
Habenisk,
Sörün,
Mallez,
Mastav,
Löeel,
Kadayıf,
Revani,
Zingil,
Taş ekmeği,
Nuriye tatlısı,
Halbur hurma ve Lebeni ilin lezzetli yemeklerdendir.
Diyarbakır’dan Ne Alınır?
Diyarbakır’ın geçmişten günümüze gelen el sanatları hala devam etmektedir. Bunun yanında ise; Kuyumculuk, ipekçilik ve bakırcılık da yapılmaktadır. Diyarbakır’a geldiğinizde şehir merkezinde bulunan çarşılardan birçok hediyelik eşya almak mümkündür.
Hediyelik Eşyalar: Hasır bilezik, Kişmiş Gerdanlık, Gümüş işlemeli nalın, Halı, Kilim, Örgü Peyniri hediyelikler satın alınabilir.
Diyarbakır Devlet Daireleri İletişim Bilgileri
T.C. Diyarbakır Valiliği
Adres: Yenişehir Mahallesi Lise Caddesi / Diyarbakır
Mail: diyarbakir@icisleri.gov.tr
Telefon: 0412 280 20 00
Belge Geçer: 0412 280 20 35
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı
Adres: Yenişehir, Elazığ Cd., 21100 Yenişehir/Diyarbakır
Santral: 0412 229 48 80 - (81,82,83,84...,97)
Faks: 0412 224 41 73
Kep Adresimiz: buyuksehirbelediyesi@hs01.kep.tr
Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü
Adres: Selahattin Eyyubi Mah. Bayındırlık Cad. 333. Sok. No:1 (Polisevi Yanı - Bayındırlık Arkası – Ninova Alışveriş Merkezi Arkası) Bağlar / Diyarbakır
Telefon: 0412 241 50 00 - 0505 318 21 00
E-mail: diyarbakir155@egm.gov.tr
Faks: 0412 224 02 12
Diyarbakır Selahaddin Eyyübi Devlet Hastanesi
Adres: Yenişehir Mahallesi Dr. Şeref İnal Öz Cad. 21100 Yenişehir / Diyarbakır
Tel: 0412 228 54 30
Faks: 0412 228 54 30
E-Posta: seyyubidh@saglik.gov.tr
Diyarbakır Defterdarlığı
Adres: Yenişehir Mahallesi, Lise 3 Sok. No:12, 21100 Yenişehir/DİYARBAKIR
Telefon: 0412 229 03 42/ 0412 229 15 25
E-posta: permd21@maliye.gov.tr
Diyarbakır Kadastro Müdürlüğü
Adres: Kooperatifler Mah. Şair Sırrı Hanım sok.no:4 / Diyarbakır
Telefon: 0412 282 16 87
Faks: 0412 223 95 37
E-mail: diyarbakir-km@tkgm.gov.tr
Diyarbakır İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü
Adres: Yenişehir Mahallesi Lise Caddesi Valilik hizmet binası
Mail: mk@diyarbakirnufus.com
Telefon: 0412 223 33 80
Faks: 0412 223 33 80